Vorto: pro
-
Prepozicio montranta.
-
La kaŭzon, motivon de ago.
ni venis pro serioza afero
maro estis griza pro ŝaŭmo
mi ridas pro lia naiveco
li amas tiun knabinon pro ŝia beleco
mi timas pro la urbo
mi trinkos pro via sano
restu, pro Dio! (per)
oni pro provo nur ekspiru sur ĝin kaj la ŝaŭmaj vezikoj krevos
pro tio, ke
pro ke
li demandis ŝin pro kio ŝi ploras
Rimarko: La distingo inter kaŭzo kaj celo de ago ne ĉiam klaras. Tial la prepozicioj por kaj pro povas alterni en iuj frazoj. Oni ne povas diri «morti por nesingardemo» anstataŭ «morti pro nesingardemo»; sed inter «morti por la patrujo» kaj «morti pro la patrujo« ekzistas nur nuanco: la unua esprimas plivole la entuziasmon, la dua la rezignemon. Same pri «pagi monon pro io» (emfazanta elspezon) kaj «pagi monon por io» (emfazanta akiron). En «ĉiuj Egiptoj fosis pro akvo por trinki» Zamenhof ne skribis «por akvo» nur por eviti ripeton, sed por tie pli konvenus.
-
La objekton, kiun oni interŝanĝas je alia.
kion vi donos pro tio?
pro viaj komercaĵoj ili alportadis al vi tritikon kaj oleon
David aĉetis la bovojn pro 50 sikloj
manĝaĵon aĉetu de ili pro mono
ili vendu la bovon kaj dividu inter si la monon pro ĝi
kiu mortigos bruton, tiu pagu pro ĝi
ili demandis, kiom li postulas pro la feloj
okulon pro okulo, denton pro dento
niaj infanoj loĝos en la fortikigitaj urboj pro (anstataŭ) la loĝantoj de la lando
vi manĝas grenon malnovan, kaj vi elportos la malnovan pro (anstataŭ) la nova
ne prenu elaĉeton pro animo de mortiginto
En aliaj lingvoj
- La ĉeĥa: kvůli, pro, z důvodu
- La hungara: miatt, -ért
- La portugala: por, por causa de, por amor de, em troca de
- La slovaka: kvôli, pre
- La sveda: på grund av, för
- Tokipono: tan
- La belorusa: праз, дзеля
- La franca: à cause de
- La germana: wegen, um... willen
- La hispana: por, a causa de
- La kataluna: a causa de
- La nederlanda: wegens, dank zij
- La okcitana: a causa de
- La rusa: из-за
- Volapuko: dem
- La belorusa: за, наўзамен
- La franca: contre (en échange de), en échange de
- La germana: für
- La nederlanda: tegen
- La rusa: за (о цене), ради