Vorto: por

  1. Prepozicio sekviganta substantivon, adverbon aŭ infinitivon, kaj esprimanta.

    • Rimarko: Por estas kelkfoje erare uzata kun la senco de pro: mi dankis lin por la tuja plenumo de mia deziro; la Eternulo juĝu vin por tio.

  2. Celon.

    • por kia celo?

    • bastoneto sur kiu oni tenas plumon por skribado estas plumingo

    • la preparoj por la venonta kongreso

    • vojaĝi por plezuro

    • ni diru tion por lia laŭdo

    • la rajdvipo diris ke ĝi neniam krakas por fari komplezon al maljunuloj sed nur por la honoro de nefianĉigitaj

    • dudek jaroj da laborado por la Esperantismo

    • li riskas por la duba rezultato kuraĝe sian vivon

    • li estis invitita por kanti

    • li invitis min por festeno

    • la komitato donis permeson por elveturo

    • ni devas klarigi al ni por kio ni kunvenas

    • por kio (kion petante) vi venis al mi?

    • Rimarko: En tiu senco Zamenhof kelkfoje preterlasas la prepozicion antaŭ infinitivo: kiam mi kuŝiĝas dormi; donis al ili manĝi kaj trinki; oni vokas la bovon ne festeni sed treni. Tiu dirmaniero estas malofta kaj ne imitinda.

  3. Destinon, la adaptiĝon al.

    • tio estas mia kabineto por laboro

    • kampo por la eksperimentoj de aeroplanoj

    • glaso, kiun oni uzas por vino

    • kuracisto por virinoj

    • vestoj por infanoj

    • ne estis akvo por la popolo

    • mi havas nenion por manĝi

    • havi multon, pli bonan por fari

    • ne havi la tempon por ludi

    • estas la horo por leviĝo el dormo

    • ĉu vi opinias min kapabla por tiu malnobla agado?

    • bombo sufiĉa por eksplodigi citadelon

    • miaj sagoj, tro malmultepezaj por tia vento, ne trafus la celon

    • li estas tro fiera por obei

  4. Aĉetobjekton.

    • pagi cent frankojn por sia palto

    • tiu drapo kostas po dek markoj por metro

    • por ĉiu tago mi ricevas kvin frankojn

    • por du monatoj mi ŝuldas 30 frankojn

    • abonpago, tio estas pago por la abono

    • pagas maljunaj jaroj por junaj eraroj

    • tiuj ĉi tagoj rekompencas lin por la malfacila pasintaĵo

  5. Aĉet- aŭ vend-prezon.

    • aĉeti teon por unu franko

    • por tiu prezo la vesto ne estas kara

    • ĉu vi povas lasi la ĉambron por unu spesmilo?

    • povas esti ricevita por kelke da centimoj

    • vi kalkule enskribis lignon por dudek mil rubloj, dum en efektiveco vi ne donis eĉ por cent rubloj

    • oni donacas por speso kaj laborigas por spesmilo

    • por la mono pastra preĝo, por la mono romp' de leĝo

    • por sia oro ĉiu estas sinjoro

  6. Predikaton (= kiel, kvazaŭ).

    • mi prenis vin por iu pli merita

    • mi prenis la danĝeron por ŝerco

    • oni povus preni tiun ĉambron por laborejo de artisto

    • vi akceptas por kontanta mono vortojn, kiuj ne enhavas indon

    • ŝtono servis al ni por seĝo

    • mi donos al vi la landon por eterna posedaĵo

  7. Personon, je kies profito aŭ kontentigo oni agas.

    • voĉdoni por iu

    • kolekti monon por mizeruloj

    • aĉeti kukojn por la infanoj

    • tiu libro estas por vi

    • li kantetis por si mem

    • la naturo, kiu longan tempon batalis kontraŭ ni, batalas nun por ni

    • ĉiuj por si, por ĉiuj Di'

    • la fervoro por Esperanto

    • la motivoj por la akcepto de tiu propono

    • la por kaj la kontraŭ

  8. Personon, kiun koncernas la ago (= konsiderante, rilate al).

    • nia regimentestro estas por siaj soldatoj, kiel bona patro

    • asigni difinitan salajron por iu

    • tio estas granda perdo por ni

    • tiu ĉi grava tago restos por mi ĉiam memorinda

    • la kongreso estis vera triumfo por Esperanto

    • mia spiro fariĝis abomena por mia edzino

    • tri aferoj estas nekompreneblaj por mi

  9. Estontan tempodaŭron, dum kiu devas daŭri la ago.

    • forvojaĝi por tri semajnoj

    • pruntedonu al mi vian libron por unu momento

    • foriri por ĉiam

    • vi faris Izrael via popolo por eterne

    • tiu manĝaĵo estos provizo por la lando por la sep jaroj

En aliaj lingvoj

    • La angla: for
    • La ĉeĥa: pro, k, na, za (účelové)
    • La franca: pour
    • La germana: für
    • La hispana: para, por
    • La indonezia: untuk
    • La nederlanda: voor, om te
    • La portugala: por, para
    • La slovaka: pre, za
    • Volapuko: plo
    • La rusa: для, чтобы (kun infinitivo)
    • La bulgara: за
    • La rusa: для, чтобы (kun infinitivo)
    • La rusa: за (о цене)
    • La rusa: за (о цене)
    • La rusa: за
    • La rusa: за
    • La rusa: для
    • La rusa: на