Vorto: kruda

  1. Tia, kia la naturo ĝin produktis, konservanta sian primitivan staton;

    • a. Neprilaborita, nepreparita, nekulturita.

      • kruda lano, silko, pelto

      • kruda ledo, marmoro

      • kruda diamanto

      • kruda sukero

      • kruda tolo

      • kruda fero

      • kruda grundo

      • en unu parto pendis feloj kaj haŭtoj, krudaj kaj tanitaj

      • la kruda karno estas malpura: ĝi estas lepro

      • estis pli kaj pli sentebla inter la krudaj odoroj de la tero kaj akvo

      • nuda kaj kruda, sen groŝo en poŝo

      • la montoj aspektas pli krude

    • b. Nekuirita.

      • kruda frukto

      • kruda viando

      • ne manĝu ĝin duonkrudan, nek kuiritan en akvo, sed nur rostitan sur fajro

  2. Malmilda, abrupta.

    • a. Forte kaj malagrable impresanta la sentumojn pro neperfekta laboriteco aŭ pro ne sufiĉa harmonio; neharmonia, maldelikata.

      • kruda koloro, kontrasto, vino, voĉo

      • la kolero igas la vizaĝon pli kruda

      • kruda skizo, stilo, vorto, kanto

      • en la sono de lia voĉo estis aŭdebla io kruda, preskaŭ malrespekta

    • b. Dolorige impresanta la sentumojn pro bruta fortego aŭ sovaĝa intenseco; pene tolerebla, malmildega.

      • la homoj devas konstante batali kontraŭ la krudaj fortoj de la naturo

      • kruda aero de vintro premas ĉion

      • kruda vintra tago

      • ĉio kuŝis kovrita de glacio kaj neĝo, kaj kruda vento tranĉis al ĉiu la vizaĝon

      • kruda kolero, vorto, movo, puŝo

      • la vetero estis kruda, la ĉielo griza, malklara kaj peza

      • la kruda tumulto de la batalo

      • ĉion krude rompi

      • ne tro multe, ne tro krude per unu fojo

  3. Ne mildigita de civilizita kulturo; brute instinkta; malklera, malĝentilega, vulgaranima.

    • li disŝiris siajn vestojn kaj dancis nude antaŭ la krudaj sovaĝaj soldatoj

    • la sento de hereda aristokrato koncerne krudan kampulon

    • kruda karaktero, ruzaĵo, insulto, parolo, eraro

    • plej kruda superstiĉo sufokas ilin

En aliaj lingvoj

    • La angla: natural, primitive, raw, nugget (parolante prioro), unbleached (parolante prilano), uncooked (parolante prifrukto, viando), uncut (parolante pridiamanto), undressed (parolante priledo, fero, silko), virgin (parolante pritero)
    • La belorusa: сыры, неапрацаваны
    • La ĉeĥa: divoký, drsný, hrubý, surový (materiál)
    • La franca: à vif (en p. de chair), brut, cru (non cuit, brut, sans nuance, grossier, froid), écru, grossier (fruste, impoli, brut), rudimentaire, rustique
    • La germana: roh
    • La hispana: crudo, bruto, tosco, rudimentario, rústico, virgen
    • La hungara: nyers, durva, faragatlan
    • La nederlanda: ruw
    • La pola: surowy, nieprzetworzony, naturalny
    • La portugala: cru, natural
    • La rusa: сырой, необработанный
    • La slovaka: divoký, drsný, hrubý, surový
        • a. La indonezia: mentah
        • a. La belorusa: грубы
        •     La germana: unharmonisch
        •     La nederlanda: ruw
        •     La pola: surowy
        •     La rusa: грубый
        • b. La belorusa: грубы
        •     La germana: wild
        •     La nederlanda: streng, rauw
        •     La pola: surowy, kanciasty
        •     La rusa: грубый, суровый
    • La belorusa: грубы, вульгарны
    • La germana: wild, ungezügelt, vulgär
    • La nederlanda: onbehouwen
    • La pola: niekrzesany, prostacki, ordynarny
    • La rusa: грубый