Vorto: konduki

  1. (transitiva) Irigi iun kun si al iu loko, direktante lin laŭ sia propra plaĉo.

    • la soldatoj kondukis la arestitojn tra la stratoj

    • konduki iun al la fenestro, al urbdomo, en la teatron

    • rabemulo forlogas sian proksimulon kaj kondukas lin sur vojo malbona

    • konduki infanon per la mano

    • konduki blindulon, vizitantojn

    • konduki ĉevalon per la brido

    • konduki aŭtomobilon, maŝinon

    • en broditaj vestoj ŝi estas kondukata al la reĝo

    • mi kondukos vin laŭ la vojo de saĝo

    • Rimarko: Direkti kaj konduki povas esti indiferente uzataj pri veturiloj kaj pri gravaj aferoj (entreprenoj kaj tiel plu). Sed pri vivuloj ekzistas tia diferenco, ke la kondukanto akompanas, la direktanto ne. Inter direkti aŭ konduki kaj gvidi, la diferenco estas, ke la direktanto aŭ kondukanto estras, dum la gvidanto nur helpas. Fine gvidi supozas, ke la gvidato ne konas la ĝustan vojon, kiun konas nur la gvidanto.

  2. (transitiva) Ebligi al io aŭ iu iradon al iu loko.

    • mallarĝa vojeto kondukas tra tiu ĉi kampo

    • kanalo kondukas la akvon en la lagon

    • aleo da arboj kondukas al la domo

    • pordo kondukanta el la ĉambro en la ĝardenon

    • la arbaro kondukis al la maro

    • lia metio kondukas lin en multajn diversajn mediojn

    • peto kaj demando kondukas tra l' tuta lando

  3. (transitiva) Alvenigi per sia propra agado iun aŭ ion al nova stato.

    • jen kien vi kondukis lin per viaj konsiloj!

    • konduki la landon al pereo, aferon al sukceso

    • Sizifan laboron alkonduki al feliĉa fino

  4. (transitiva) Ebligi al iu alvenon al nova stato.

    • diboĉado kondukas al malsano

    • espero kaj pacienco kondukas al potenco

    • tro da libero kondukas al mizero

    • tiuj ĉi kaj aliaj provoj rilate la praktikan utilon alkondukis al ia rezultato

    • eĉ plej granda malbono al bono kondukas

    • tro grandaj kalkuloj kondukas al nulo

    • mensogo malproksimen ne kondukas

  5. (transitiva) Agigi iun aŭ funkciigi ion laŭ sia propra volo, gardante por si la estrecon.

    • konduki maŝinon, veturilon, la popolojn, la homojn

    • la plimulto el la virinoj lasas sin konduki de sia koro

    • konduki armeon, regimenton, ĥoron

    • konduki militon

    • konduki la batalon

    • konduki entreprenon, firmon, proceson

    • lia maljuna patrino kondukis la mastraĵon de la domo

    • profundigitaj en tiel singarde kondukatan interparoladon, ke trapenetris eĉ unu vorteto

    • konduki rezonadon

    • prudente konduki aferon

    • mi ne kondukas apartan libron por ĉiuj enspezoj kaj elspezoj

    • konduki la dancojn

  6. (transitiva) (elektron, varmon, elektromagnetan ondon) Esti trairebla de ĝi.

    • la metaloj bone kondukas elektron

    • oni sternis tri elektrajn kablojn de Tianshengqiao-hidroelektrejo en la limregiono de Yunnan, Guizhou kaj Guangxi por konduki elektron al Guangdong

    • estas ekstreme bona materio por konduki varmon

    • Rimarko: Ĉi tiu senco sufiĉe facile kaj tre internacie deriviĝas de senco , ja la koncernaj substancoj ebligas trairadon de la koncerna energiformo kaj iasence agas por ĝi kiel agas kanaloj por fluidaĵoj. Tial ne aspektas tre utila la paronimo kondukt aperanta ĉi-sence en , kaj enkondukita jam pli frue en.

En aliaj lingvoj

    • La angla: to lead, conduct
    • La ĉeĥa: vést, vodit, řídit
    • La franca: conduire (faire aller avec soi), acheminer, amener, guider (faire aller avec soi), mener (faire aller avec soi)
    • La germana: leiten, geleiten, führen
    • La hispana: conducir (hacer ir con uno mismo), manejar, guiar (hacer ir consigo), llevar (hacer ir con uno mismo)
    • La hungara: vezet
    • La nederlanda: begeleiden, besturen
    • La pola: odprowadzać, prowadzić, wodzić, zawieść
    • La portugala: conduzir, levar, guiar
    • La rumana: conduce
    • La rusa: вести, привести, приводить
    • La slovaka: riadiť, viesť, vodiť
    • La angla: to lead, conduct
    • La franca: conduire (constituer un passage), mener (constituer un passage)
    • La germana: leiten, führen
    • La hispana: conducir (hacer un camino), guiar (hacer un camino)
    • La nederlanda: leiden
    • La angla: to bring
    • La franca: conduire (à un état, à un acte), acculer (à un état, à un acte), entraîner (vers un état, à un acte), pousser (vers un état, à un acte), réduire (à un état, à un acte)
    • La germana: leiten
    • La hispana: conducir (a un estado, a una acción), llevar (a un estado, a una acción)
    • La nederlanda: leiden
    • La angla: to lead
    • La franca: conduire (aboutir à), aboutir (à un résultat), mener (aboutir à), déboucher (aboutir à)
    • La germana: führen
    • La hispana: llevar (a un resultado)
    • La nederlanda: leiden
    • La angla: to run, control, lead, guide, conduct, handle
    • La franca: conduire (diriger), administrer, commander, diriger, gérer, gouverner, guider (diriger), manager, manœuvrer (diriger), mener (diriger), piloter (diriger), régir
    • La germana: steuern, lenken
    • La hispana: conducir (dirigir), administrar, gestionar, dirigir, gobernar, guiar, manejar (dirigir), pilotar (dirigir), regir
    • La nederlanda: leiden
    • La angla: to conduct
    • La franca: conduire (phys.), être conducteur (de)
    • La hispana: conducir (fís.), ser conductor (de)